BANDERAK

Zer da?

Bandera bat oihal, normalean angeluzuzen bat da, baina hainbat forma har ditzake, pertsona bat edo pertsona talde bat identifikatzeko erabiltzen da komunikatzeko erabil badaiteke ere.

Jatorria edo historia:

Jatorria vexsilioetan, hau da, antzinako erromatarrek erabilitako ikurretan du. Ondoren bisigodoek ere vexilioak erabiltzen jarraitu zuten. Baina gurutzadetararte ez ziren europara iritzi. Bandera nazional bezala zaharrena Danimarkakoa dela dirudi.

Formak:

Lauki zuzenak, karratuak, hirukiak edo “kornetak” izan daitezke.

Motak:

Pertsona berezienak;

Bandera pertsonala: barkuen patroienak

Bandera de rango: presidente, militar edo horrelakoen.

Gioia: gidatzen duena.

Estandartea.


Pertsona taldeenak;

Bandera nazionala: nazio baten bandera.

Bandera subnazionala: nazio bateko azpi egiturena.

Bandera supranazionala: barne organismoen.

Bandera pribatua: kluben eta horrelakoen bandera.


BANDERA BATZUK:
India:

Indiako bandera edo tiranga hiru barra horizontalez osatuta dago.

Lehena laranja, bigarrena, zuria eta azkena berdea.

Erdian Ashoka Chakra du, justiziaren errubeda dena.

Kolore laranjak, adorea sakrifizioa eta espiritua adierazten ditu.

Kolore zuriak, purutasuna eta egia.

Kolore berdeak, fedea eta fertilitatea adierazten ditu.

Bandera hau indiak Ingalaterrarengandik independentzia lortu baino egun batzuk arinago sortua izan zen.

Indian tiranga hitzak “tricolor” esan nahi du baina tiranga esatean banderrai egiten zaio erreferentzia.

Andorra:

Andorrako bandera 1866 an hartua izan zen eta geroxeago ofizialki onartua.

Hiru marra bertikalez osatuta dago, horia, urdina eta gorria.

Erdian Andorrako armarria ageri da.

Ofizialaz aparte beste era bateko banderak ageri dira, arruntena bandera zibila da beste herrialde batzuen antzekoa zena.

Esan daiteke Andorrako bandea, Espainiakoa eta Frantsesaren arteko fusio bat dela esan daiteke.

Ofizial bihurtu baino arinago aldaketa asko jasan zituen.

Batikano:
Batikanoko bandera bi kolore bertikalez osatuta dago bat horia eta bestea zuria.

Erdian bi giltza ditu gurutzatuta bat urrezkoa eta bestea zilarrezkoa.

Giltzak lazo urdin edo gorri batez loturik daude.

Giltzen gainean Papen tiara ageri da.

Urrezko giltza San Pedro rena da eta zilarrezkoak katolizismoaren boterea adierazten du.

Tiara hiru koroaz osatuta dago, bat artzainarena, bestea jaunarena eta bestea abade nagusiarena.

Leer más »

Espainiar estatuan krisialdi ekonomikoaren ondorioz sortu den egoera soziala eta langabezia.

Krisi ekonomikoa arazo da bere ondorioz jende mordoa lan gabe geratu delako.

Krisi ekonomikoaren eragile nagusienetako bat, bankuen gehiegizko sorra da. Sor hau estatuek gain hartu behar izan dute. Estatuen beraien egoera txarragotuz eta gastu  publikoa murriztuz.

Aurrez aipatu bezala,  bankuek jasandako sorrak estatuek hartu dituzte bere gain: adibidea, estatu frantsesak eta Alemanak diru laguntzak eman beharra beste herrialdeetako bankuei, Grezia …

Krisiak sortutako langabeziaren beste kausetako bat enpresen itxiera da. Produkzio maila baxuak sortu du enpresa askoren itxiera. Enpresa hauen gehiengoa ETE( enpresa txiki eta ertainak)-ak dira, Espainiar estatuko langileen portzentaien handiaren lantokiak direnak.

Konparaketa argiena Alemaniarekin egin daiteke, bertan 100.000 enpresa itxi ziren, Espainian berriz, 300.000 . Horren ondorioetako bat, Espainiak Europako langabezia maila handienetakoa duen herrialde bilakatu dela da, %21 ko langabezia tasarekin.

Datu guzti hauetan oinarrituta, Andrew Burns-ek, banku mundialeko partaideak berretsi du “ Enpresen itxiera masiboaren ondorioz, Espainiako egoera oso larria da eta langabezia tasa handiegia da”.

Konponbide argienetako bat enpresa txikien kontratazioen intzentibazioa izan liteke, enpresak baitira  lana ematen dutenak eta lan postu gehiago sor ditzaketenak. Beraz, beraietan inbertitzea ondo legoke langabezi tasa jaisteko eta familien diru baldintzak hobetzeko.

Espainiar estatuko familien egoera ekonomikoa hobetzeko, errentak igo beharko lirateke IPC-a mantenduz. Ondorioz, jendeak diru gehiago edukiko luke  gastu gehiago egin ahal izateko, herrialdearen barne ekonomia  mugituz eta aberastuz.

Kausa guzti hauen  ondorioa, gazte kapazitatuek beste herrialde batzuetara alde egiten ari direla da. Beraien jakinduria beste herrialde batzuetan esplotatzen dute, gainera han sortzen duten aberastasuna ez dute berriz ere Espainiara ekartzen, emigratutako herrialdeetan bizitza maila hobea dutelako.

ibai zurinaga

Leer más »

ESPAZIOA KONKISTATZEKO LASTERKETA

1957 urriaren 4 an espaziora zerbait bidaltzea lortu zen lehen aldiz. Errepublika Sobietikoak lortu zuen, Sputnik I arekin.

Momentu hortan hasi zen lasterketa Estatu Batuen eta Errepublika sobietikoaren artean.

Lasterketako hurrengo pausua bizidun bat bidaltzea zen. Orduan Sobietikoek sputnik II bidali zuten Laika deituriko txakur eme batekin. Horrek Xplorer I ari bidea zabaldu zion, Van Allen en zinturoiak deskubrituko zituztenarekin. 

1959 . ean sobietikoek Luni I,II,III seriea bidali zuten. Zeinek ilargiaren orbita ukituko zuten.

Estatu batuek ere, Discover I a bidali zuten. Gainera esta bautek Merkury proiektua abiarazi zuten.

1961 ean Cavo Cañaveral eko basea sortzen hasi ziren estatubatuarrak .

1961 eko apirilaren 12 an Vóstok I, ilargiaren orbitara iritsi zen. Gainera estatu batuarrek Freedom VI ere bidali zuten.

1962 ko otsailean estatu batuarrek orbitan Mercury VI jarri zuten.

Sovietikoek haien ezpazio untziekin Vostok ekin denbora asko pasatzen zuten ezpazioan, gehinez 81 orbita egin zituzten. Mercuryak 22 bira lortu zituen guzti honekin.

1964 ean sovietikoek Vosjod I bidali zuten, eta gero, Vosjod 2. arekin gizonak bere lehen pasiau egingo zuen ezpaziotik 1965 ean. Gero Gemini IV kopiatuko zuena.

1967 an Apoloko lehen tripulazioa hilko zen lurreko probetan. Eta tripulanteetako bat atmosfera sartzen saiatzean hil zen.

1968 an Estatu Batuek Apolo VIII bidali zuten.

1969 an Amstrong izan zen lehen gizona ilargia zapaltzen. (batzuentzat gezurra bada ere). Apolo XI ak egin zuen misio hori. 

1971 an sovietikoek Soiuz X bidali zuten.

Apolo XI aren era berdineko gauzak bete zituzten geroxeago Apolo XIII arteko ezpazio untziek 1972 an.

1973 an estatubatuarrek Skylab ezpazio laboratorioa bidali zuten.

1970 ean Venera XII a Venus era iritsi zen, eta Marte II planeta gorrira.

1976 an estatu batuarrek Viking II a bidali zuten.

1979 an Voyager II Jupiter era iritsi zen, Saturnora 1981 ean eta uranora 1986 an.

1981 ean NASA k ezpazio untzi tripulatu berrerabiligarri bat bidali zuen, orbitara iristeko kapaz zena eta gero lurreko basean lur hartu zezakeena. Ezpazio untzi horren izena Columbia zen.

NASA k horrelako beste bidai asko egin zituen Columbia, Atlantis, Challenger, Dicovery eta Enterprise ekin. Gainera untzi hauek bere gain era askotako materialak eramateko gai ziren.

Bidalketak, Challenger ari gertatutako explozioaren ondorioz gelditu egin ziren.

1981 ean Columbia ezpazio trasbordadore lehena bihurtu zen.

1996 an Columbiako astronautek ezpazioan egondako denboraren errekorra lortu zuten, 35 egunekin.

Lasterketa honen bukaera 1993 an gertatu zela esan dezakegu Errusiak eta Estatu Batuek akordio bat sinatu zutenean. MIR estazio espaziala sortu zuten batera eta geroxeago estazio horri beste era bateko “zatiak” batu zitzaizkion.

Leer más »

Alfred Hitchcock

Londresen jaio zen 1899ko abuztuaren 13an.


Thriller eta beldurrezko filmetan zen aditua.


Lanean Ingalaterran hasi bazen ere geroago 1938tik aurrera Estatu Batuetan egin zuen lan.


60 urtetan 50 film baino gehiago zuzendu zituen.


Ikusleen artean ospe handia hartu zuen baina kritikak ez zuen inoiz zuzendari onenen artean kokatu.


Rebecca izan zen Oscarra lortu zuen bere film bakarra. (beste lau alditan hautagai izan bazen ere)


1920. urtetik aurrera gidoilari, montadore edo zuzendari artistiko bezala egin zuen lan.


1928. urtean alaba bat izan zuen bere emazte "Patricia"rekin ondoren bere filmetako batean lan egingo zuenarekin.


1923. urtean number 13 film laburra enkargatu zioten baina produktoreak proyektua gelditu zuen.


1925ean bere ñehen film luzea, Alaitasunaren lorategia egin zuen.


Hitchock ingalarerran ikono bihurtu zen lan gutxi batzuekin.


1937an New York-era joan xen bere bamiliarekin.


Gizentazun morbidoa zuen eta 135 kg pisatzen zituen eta 40 kg galdu behar izan zituen.


1944an bere ekoiztetxe propioa sortu zuen.


1958an sari desberdinak lortu zituen.

• Urrezko  globoa
• Zilarrezko maskorra, Donostiko zinemaldian.

1959an bere fim onena konsideratuta dagoen, North by Northwest egin zuen.

1966-1969 artean kritika ugari jaso zituen bere azken bi filmengatik.

1968an ohorezko Oscarra eman zioten.

1979an American Film Institutekoek bere bizi osoko lanagatik sari bat eman zioten.

Leer más »

S.I. NAZIOARTEKO UNITATE SISTEMA

• 1960. urtean sortu zen.

• Magnitudea	Izena	Sinboloa
  Luzera	metro	m
  Masa	kilogramo	kg
  Denbora	segundo	s
  Korronte elektrikoaren intentsitatea	ampere	A
  Tenperatura termodinamikoa	kelvin	K
  Sustantzia kantitatea	mol	mol
  Argi-intentsitatea	kandela	cd

• m-ren definizioak:

1. m= Luzerak neurtzeko unitatea.
2. m= 39.37 azbeteren baliokidea.

• kg-ren definizioa:

1. kg= urareren litro baten baliokidea.

• s-ren definizioa:

1. s= Segundoa 9 192 631 770 zesioa-133 atomoaren oinarrizko egoeraren maila hiperfinoa bien arteko trantsizioari dagokion erradiazioaren periodoren iraupena da.

• nola sortzen dira unitate eratorriak?

1. oinarrizko unitateen artean biderketak zatiketak eta berreketak eginez.

• unitate batzuk:

Magnitudea	Izena	Sinboloa	Adierazpena SI-ko oinarrizko unitateetan
Angelu planoa	Radiana	rad	mm-1= 1
Angelu solidoa	Estereorradiana	sr	m2m-2= 1

Leer más »